Zakon o uređenju prostora i građenju RSrpska 2013 2019

Zakon o uređenju prostora i građenju RS

("Sl. glasnik RS", br. 40/2013, 2/2015 - odluka US, 106/2015 i 3/2016 - ispr., 104/2018 - odluka US i 84/2019)

I - OSNOVNE ODREDBE

Član 1

Ovim zakonom uređuju se sistem prostornog planiranja i uređenja prostora, priprema, izrada i donošenje dokumenata prostornog uređenja, lokacijski uslovi, uređenje građevinskog zemljišta, izdavanje dozvola za građenje, vrste i sadržaj tehničke dokumentacije, građenje objekata i međusobni odnosi između učesnika u građenju, upotreba i uklanjanje objekata, legalizacija objekata, vršenje nadzora nad primjenom ovog zakona, nadležnost i rad Inženjerske komore, te druga pitanja od značaja za uređenje prostora, građevinsko zemljište i građenje objekata.

Član 2

(1) Izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu koji se odnose na uređenje prostora i građevinsko zemljište imaju sljedeće značenje:

a) važne zone i lokacije su prostori koji se kao prirodni faktori razvoja (poljoprivredna zemljišta i područja, rudno blago, lovna i ribolovna područja i druga područja) za koje se nisu stekli uslovi korišćenja u planskom periodu dokumenta prostornog uređenja koji se donosi, planom štite i čuvaju, pored toga to su i karakteristična šumska područja, posebno vrijedni pejzaži, obale i druga karakteristična i vrijedna područja za koje se planom propisuje trajna zaštita bez mogućnosti građenja,
b) grad, u smislu ovog zakona, jeste jedinica lokalne samouprave, koji prema dokumentima prostornog uređenja predstavlja povezanu urbanu, infrastrukturnu i prostornu cjelinu u funkciji svakodnevnih potreba stanovništva,
v) gradsko građevinsko zemljište je izgrađeno i neizgrađeno zemljište u gradovima i naseljima gradskog karaktera, koje je odgovarajućim dokumentima prostornog uređenja namijenjeno za izgradnju objekata u skladu sa odredbama ovog zakona, a ranije je određeno zakonom i drugim propisima, odnosno koje je kao takvo određeno odlukom skupštine jedinice lokalne samouprave,
g) građevinska linija je planska linija na površini, iznad ili ispod površine zemlje i vode, određena grafički i numerički planom ili na osnovu plana, koja predstavlja granicu do koje se objekat može graditi ili na kojoj se mora graditi, odnosno liniju koju ne smije preći najistureniji dio objekta,
d) građevinska parcela je površina zemljišta ispod objekta i zemljišta za redovnu upotrebu objekta koja je dokumentom prostornog uređenja, ili na osnovu tog dokumenta, određena numerički i grafički, sa obezbijeđenim kolskim i pješačkim pristupom na javnu saobraćajnu površinu, odgovarajućim brojem parking-mjesta i obezbijeđenom zelenom površinom koja obuhvata minimalno 20% ukupne površine parcele kod izgradnje novih objekata, osim u slučaju zamjene postojećeg objekta novim,

đ) dokument prostornog uređenja je planski dokument kojim se određuje organizacija, namjena i način korišćenja i upravljanja prostorom, te kriterijumi i smjernice za uređenje i zaštitu prostora,

e) zaštitni pojas i zaštitna zona su površine zemljišta, vodne površine ili vazdušni prostori koji su određeni planom ili na osnovu plana numerički i grafički i namijenjeni su za zaštitu života i zdravlja ljudi, bezbjednost objekata, površina ili prostora, u skladu sa odredbama posebnih propisa ili u skladu sa stručnim pravilima koja se primjenjuju u odgovarajućoj oblasti,

ž) zelene i rekreacione površine, osim objekata pejzažne arhitekture, podrazumijevaju i javne zelene površine, zelene zone, odnosno pojaseve, a koje imaju različite rekreacione i zaštitne namjene, zelene površine stambenih, odnosno urbanih cjelina, zelene površine posebne namjene, površine za rekreaciju i masovni sport na otvorenom prostoru (igrališta, izletišta, šetališta, sportski tereni, kupališta), zelene površine uz obale rijeka i jezera,

z) zona je prostorna cjelina ili dio prostorne cjeline, grafički i numerički određena dokumentom prostornog uređenja i u skladu sa posebnim propisima,
i) zone prirodnog rizika su ugrožena područja određena prema prirodnim karakteristikama područja (atmosferski, hidrološki, seizmološki i plameni fenomeni, koji usljed svoje lokacije, ozbiljnosti i učestalosti imaju potencijal ozbiljnog uticaja na društvo), a to su plavna područja, klizišta, usjeci, lavine, područja šumskih požara, zemljotresa, osuline i drugo,
j) istorijski urbani pejzaž je urbano područje sa istorijskim slojem društvenih, kulturnih i prirodnih vrijednosti i karakteristika,
k) javna infrastruktura predstavlja objekte na površini, iznad i ispod površine zemlje i vode, izgrađene ili planom predviđene za izgradnju, koji omogućavaju kretanje ljudi, dobara, proizvoda, vode, energije, informacija i drugo, a može biti saobraćajna, hidrotehnička, energetska, telekomunikaciona, informaciona i ostala,
l) javne površine su zemljišne ili vodne površine koje su dokumentom prostornog uređenja ili na osnovu njega određene numerički i grafički ili samo grafički, namijenjene za javnu upotrebu, javne djelatnosti i aktivnosti i koje su kao takve dostupne neodređenom broju lica,
lj) koeficijent zauzetosti je odnos tlocrtne površine svih objekata na građevinskoj parceli (uključujući krovne vijence, balkone, terase i slično) i ukupne površine građevinske parcele,
m) koeficijent izgrađenosti je odnos ukupne bruto građevinske površine svih nadzemnih etaža objekata i ukupne površine građevinske parcele,
n) komunalna infrastruktura je javna infrastruktura jedinice lokalne samouprave,
nj) lokacije za praćenje stanja životne sredine su postojeće ili planom predviđene lokacije, zone ili prostorne cjeline, na kojima se vrši posmatranje i mjerenje emisija, ekoloških medija i ostalih parametara ekosistema (biodiverzitet, ekološki uslovi vegetacije),
o) naselje je izgrađen i funkcionalno objedinjen prostor na kojem su obezbijeđeni uslovi za život, rad i zadovoljavanje zajedničkih potreba stanovnika, a mogu imati karakter gradskog ili seoskog naselja,
p) naseljeno mjesto je teritorijalna jedinica koja, po pravilu, obuhvata jedno ili više naselja, sa područjem koje pripada tom naseljenom mjestu,
r) objekti pejzažne arhitekture predstavljaju objekte koji čine urbanu cjelinu, izgrađene ili planom predviđene za izgradnju, kao što su: park, skver, vrt, trg, groblje, bulevar, drvored, gradski park, rejonski park, park-šuma, plaža, kej, školsko dvorište, dvorište vrtića, zoološki, dendrološki i botanički vrtovi, uređeni prostori unutar stambenih blokova, parteri i drugo,
s) održivi razvoj je omogućavanje korišćenja takvog prostora, koji uz očuvanje životne sredine, prirode i trajnog korišćenja prirodnih dobara, te zaštitu kulturnog nasljeđa i prirodnih vrijednosti, zadovoljava potrebe sadašnjih generacija, bez ugrožavanja potreba budućih generacija,
t) ostalo građevinsko zemljište je izgrađeno i neizgrađeno zemljište namijenjeno za izgradnju objekata u skladu sa odredbama ovog zakona, a koje se nalazi izvan zone gradskog građevinskog zemljišta, odnosno izvan gradova i naselja gradskog karaktera, a određeno je odlukom skupštine jedinice lokalne samouprave,

ć) planski period je period izražen u godinama za koji su izvršene analize i ocjena potreba i mogućnosti prostornog razvoja i utvrđeni ciljevi i program, odnosno koncepcija razvoja područja u obuhvatu dokumenta prostornog uređenja,

u) prostor je skup prirodnih i izgrađenih struktura na površini, iznad ili ispod površine zemlje i vode, dokle dopiru neposredni uticaji ljudske djelatnosti,
f) prostorna cjelina je prostorno i funkcionalno objedinjen prostor koji je izgrađen ili je dokumentom prostornog uređenja predviđen za izgradnju,
h) prostorni razvoj podrazumijeva razvoj i unapređivanje prirodnog i izgrađenog prostora kao rezultat prirodnih i ljudskih aktivnosti,
c) prostorno uređenje je planirani razmještaj djelatnosti i objekata na određenom prostoru,

č) regulaciona linija je planska linija, određena grafički i numerički, koja odvaja zemljište planirano za javne površine od zemljišta planiranog za druge namjene i

dž) selo je dio jedinice lokalne samouprave čiji se prostor pretežno koristi za obavljanje poljoprivredne djelatnosti.

(2) Izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu koji se odnose na građenje objekata imaju sljedeće značenje:

a) visina objekta mjeri se od konačno zaravnatog i uređenog terena uz fasadu objekta na njegovom najnižem dijelu do gornje ivice tavanske konstrukcije zadnje etaže, odnosno vrha nadzide potkrovlja;
b) gradilište je zemljište, uključujući i privremeno zauzeto zemljište ili objekat na kojem se gradi, kao i zemljište potrebno za omogućavanje primjene odgovarajuće tehnologije građenja;
v) građevinski proizvodi su proizvedeni građevinski materijali, prefabrikati, elementi i industrijski proizvedene konstrukcije koje su namijenjene za građenje;
g) dijelovi zgrade:

1) galerija (G) je poluotvoreni ili otvoreni dio zgrade čiji se prostor koristi u sklopu prostora etaže zgrade sa kojom čini funkcionalnu cjelinu, za čiju površinu se uvećava površina te etaže i sa kojom je povezana zasebnom vertikalnom komunikacijom, a u ukupnoj spratnosti zgrade tretira se kao zasebna nadzemna etaža,

2) podrum (Po) je dio zgrade koji je potpuno ukopan ili je ukopan više od 50% svoje zapremine u konačno uređeni zaravnati teren i čiji se prostor nalazi ispod poda prizemlja, odnosno suterena,

3) suteren (Su) je dio zgrade čiji se prostor nalazi ispod poda prizemlja i ukopan je najviše do polovine svoje visine u konačno uređeni i zaravnati teren uz prednju fasadu zgrade ili je najmanje jednom svojom fasadom izvan terena,

4) prizemlje (Pr) je dio zgrade čiji se prostor nalazi neposredno na površini, odnosno najviše 1,5 m iznad konačno uređenog i zaravnatog terena, mjereno na najnižoj tački uz fasadu zgrade, ili čiji se prostor nalazi iznad podruma ili suterena (ispod poda sprata ili krova),

5) sprat (S) je dio zgrade čiji se prostor nalazi između dva poda iznad prizemlja,

6) povučena etaža (Pe) je posljednji sprat zgrade čija je fasada povučena u odnosu na prednju fasadu zgrade,

7) potkrovlje (Pk) - mansarda (M) je dio zgrade čiji se korisni prostor nalazi iznad posljednjeg sprata i neposredno ispod kosog ili zaobljenog krova, a čija visina nadzide ne može biti viša od 1,8 m;

d) energetska karakteristika zgrade je izračunata ili izmjerena količina energije koja je potrebna za zadovoljavanje potrebe za energijom povezane sa karakterističnom upotrebom zgrade, a koja, između ostalog, uključuje energiju koja se koristi za grijanje, hlađenje, ventilaciju, pripremu tople vode i osvjetljenje;

đ) zaštita kulturnih i prirodnih dobara obuhvata:

1) iluminaciju, koja podrazumijeva preduzimanje takvih intervencija na spomeniku ili u njegovom neposrednom okruženju radi ugradnje sistema električne rasvjete, koje ni na koji način neće ugroziti njegovu vrijednost,

2) konzervaciju kao tehnički proces zaštite graditeljskog nasljeđa, koja podrazumijeva očuvanje fizičkih ostataka spomenika i njegovog okruženja uz zabranu bilo kakve izgradnje novog objekta na istom lokalitetu ili u blizini lokaliteta, te zaštitu od uništenja nalaza i preuređenja koji bi ugrozili autentičnost spomenika,

3) restauraciju, koja podrazumijeva dodavanje elemenata ili dijelova spomenika kulture u izvornom obliku u cilju očuvanja ili otkrivanja spomeničkih vrijednosti koje su bile nepoznate, vraćanje estetskih vrijednosti koje su bile oštećene, umanjene ili uništene,

4) rehabilitaciju, koja predstavlja vraćanje oštećenog ili uništenog kulturnog dobra u stanje u kojem je to dobro bilo prije njegovog oštećenja ili uništenja, do razumno moguće mjere, uključujući i izgradnju nacionalnog spomenika na istom mjestu, u istom obliku i formi, istih dimenzija i od istog materijala kao što je bio prije rušenja, uz korišćenje istih tehnologija građenja, kad god je to moguće;

e) zgrada je objekat čiju građevinsku cjelinu čine horizontalni i vertikalni elementi i krov, zajedno sa svim instalacijama i opremom, koji čine funkcionalnu cjelinu, a namijenjena je za stanovanje ili obavljanje određenih djelatnosti ili funkcija;

ž) zgrada sa gotovo nultom potrošnjom energije je zgrada koja ima vrlo visoke energetske karakteristike, a vrlo malu potrebu za energijom, koja treba u većem dijelu da bude obezbijeđena energijom iz obnovljivih izvora, uključujući energiju iz obnovljivih izvora proizvedenu na licu mjesta ili u blizini;

z) izvođač je pravno lice koje izvodi radove u građevinarstvu za koje posjeduje licencu ili preduzetnik koji izvodi zanatske radove i gradi objekte za koje prema odredbama ovog zakona nije potrebna građevinska dozvola;
i) individualni stambeni objekat je zgrada stambene namjene na posebnoj građevinskoj parceli sa najviše tri stana, koja nema više od podruma ili suterena i tri nadzemne etaže;
j) individualni stambeno-poslovni objekat je zgrada stambene i poslovne namjene, sa najviše tri stana, na posebnoj građevinskoj parceli, koji nema više od podruma ili suterena i tri nadzemne etaže;
k) investitor je pravno ili fizičko lice u čije ime se gradi objekat;
l) licenca je ovlašćenje kojim se potvrđuje da fizičko ili pravno lice ispunjava uslove propisane ovim zakonom za izradu dokumenata prostornog uređenja ili izradu tehničke dokumentacije ili reviziju tehničke dokumentacije ili građenje ili nadzor nad građenjem ili vršenje energetskog pregleda, a kojim im se odobrava vršenje ovih poslova;
lj) nadzorni organ je pravno lice ili fizičko lice odgovarajuće stručne spreme koje obavlja nadzor nad radovima u građevinarstvu za koje posjeduje licencu;
m) objekat je sklop građevinskih elemenata u prostoru koji je povezan sa zemljištem na određenoj lokaciji sa svim instalacijama, postrojenjima i opremom (zgrade svih vrsta, saobraćajni, vodoprivredni i energetski objekti, objekti komunalne infrastrukture, industrijski, poljoprivredni i drugi privredni objekti, objekti sporta i rekreacije, groblja, skloništa i drugo), kao i zahvati u prostoru kojima se mijenja način korišćenja prostora, kao što su nasip, iskop, odlagalište i slično;
n) odgovornim licem smatra se lice ovlašćeno za zastupanje u pravnom licu ili rukovodilac organa uprave;
nj) otklanjanje arhitektonskih barijera je stvaranje uslova licima sa posebnim potrebama (djeca i lica sa umanjenim tjelesnim sposobnostima) za nesmetano kretanje u prostoru, a to obuhvata: planiranje prostora javnih saobraćajnih i pješačkih površina, prilaza građevinskim objektima, projektovanje stambenih i nestambenih zgrada, kao i posebnih uređaja u njima i uklanjanje arhitektonskih barijera kod postojećih građevinskih objekata;
o) pomoćni objekti (garaže, ljetne kuhinje, ostave i slično) su građevine koje posredno služe određenoj djelatnosti ili namjeni, obezbjeđivanjem uslova za funkciju glavnih objekata;
p) privremeni objekti su objekti montažno-demontažnog tipa koji se lociraju na građevinskom zemljištu koje je važećim sprovedbenim dokumentom prostornog uređenja predviđeno za postavljanje privremenih objekata ili se lociraju na građevinskom zemljištu koje nije privedeno konačnoj namjeni utvrđenoj u dokumentu prostornog uređenja i čija namjena je kompatibilna namjeni prostora na kojem se lociraju ili privremeno postavljaju za potrebe gradilišta ili za organizovanje sajmova, javnih manifestacija, te kiosci, telefonske govornice, ljetne bašte, reklamni panoi i slično ili objekti koji se postavljaju u slučaju vanrednih uslova i okolnosti;
r) projektant je fizičko lice odgovarajuće stručne spreme koje ima licencu za izradu tehničke dokumentacije;
s) projektovanje je djelatnost koja obuhvata izradu projekata potrebnih za izdavanje građevinske dozvole i ostalih projekata koji čine tehničku dokumentaciju;
t) radovi koji se odnose na građenje objekta:

1) adaptacija je izvođenje građevinskih i drugih radova na postojećem objektu, kojima se vrši promjena organizacije prostora u objektu u svrhu promjene djelatnosti, zamjena uređaja, postrojenja, opreme i instalacije istog kapaciteta, kojima se ne utiče na stabilnost i sigurnost objekta, ne mijenjaju konstruktivni elementi, ne mijenja vanjski izgled i ne utiče na bezbjednost susjednih objekata, saobraćaja i životne sredine, ne mijenjaju se uslovi dati u građevinskoj dozvoli na osnovu koje je objekat izgrađen i za ove radove nije potrebno pribaviti lokacijske uslove niti građevinsku dozvolu,

2) veća rekonstrukcija zgrade je rekonstrukcija kod koje ukupna cijena rekonstrukcije koja se odnosi na fasadu zgrade ili tehničke sisteme zgrade prelazi 25% vrijednosti zgrade, ne računajući vrijednost zemljišta na kojem se zgrada nalazi, ili kod koje više od 25% površine fasade zgrade podliježe rekonstrukciji,

3) građenje je proces koji obuhvata izvođenje pripremnih i građevinskih radova (uključujući građevinskozanatske i instalaterske radove) za izgradnju novih objekata, izvođenje ovih radova prilikom rekonstrukcije, dogradnje, nadogradnje kod postojećih objekata, zaštite spomenika kulture (konzervacije, restauracije, reprodukcije i iluminacije), te izgradnje privremenih objekata i uklanjanje objekata,

4) dogradnja je proširenje horizontalnih gabarita postojećeg objekta, kojim se zauzima zemljište ili prostor u odnosu na taj objekat, ako dograđeni dio čini građevinsku i funkcionalnu cjelinu sa objektom uz koji se dograđuje,

5) iskolčavanje objekta podrazumijeva prenošenje vanjskog oblika projektovanog objekta na teren u okviru građevinske parcele, odnosno prenošenje karakterističnih tačaka poprečnih profila trase za objekte linijske infrastrukture,

6) nadogradnja je izgradnja jedne ili više etaža na postojećem objektu, kojom se dobija novi prostor,

7) održavanje objekta podrazumijeva praćenje stanja objekta i izvođenje radova nužnih za sigurnost i zdravlje ljudi, očuvanje bitnih tehničkih karakteristika i drugih uslova propisanih za izgrađeni objekat, kao i izvođenje radova sanacije, koji ne utiču na dimenzije, konstruktivni sistem, vanjski izgled objekta, zaštitu životne sredine, te kojima se ne mijenjaju uslovi na osnovu kojih je objekat izgrađen i za koje nije potrebno pribaviti lokacijske uslove niti građevinsku dozvolu,

8) pripremni radovi su radovi na pripremi gradilišta, odnosno radnje u vezi sa postavljanjem ograde, izvođenje radova i građenje pomoćnih objekata privremenog karaktera koji se izvode za potrebe organizovanja gradilišta i primjene odgovarajuće tehnologije građenja, pripremu odgovarajućeg prostora za skladištenje građevinskog materijala, te organizovanje saobraćajne komunikacije unutar gradilišta,

9) promjena namjene je izvođenje građevinskih radova (uključujući građevinsko-zanatske i instalaterske radove) kojima se mijenja namjena data u građevinskoj dozvoli na osnovu koje je objekat izgrađen,

10) rekonstrukcija je izvođenje građevinskih i drugih radova u svrhu promjene namjene, kao i radova sanacije na postojećem objektu kojima se mijenjaju konstruktivni elementi koji mogu uticati na stabilnost objekta ili njegovih pojedinih dijelova, ugrađuju se nove instalacije ili oprema, mijenjaju tehnološki procesi ili vanjski izgled objekta i mijenjaju se uslovi dati u građevinskoj dozvoli na osnovu koje je objekat izgrađen,

11) sanacija je izvođenje građevinskih i drugih radova na oštećenom objektu (ako je oštećenje nastalo kao posljedica starosti objekta ili kao posljedica prirodnih i ljudskim djelovanjem izazvanih nepogoda i katastrofa) kojima se objekat dovodi u stanje prije oštećenja;

ć) revident je fizičko lice odgovarajuće stručne spreme sa licencom za reviziju dijela tehničke dokumentacije;

u) složeni objekat je bilo koji objekat za koji Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju (u daljem tekstu: Ministarstvo) izdaje lokacijske uslove; infrastrukturni objekti za koje je utvrđen opšti interes; objekti koji su složeni u tehničko-tehnološkom i funkcionalom smislu i objekti koji mogu da ugroze životnu sredinu, prirodne vrijednosti i kulturno-istorijska dobra;
f) tehnički sistem zgrade je tehnička oprema zgrade ili samostalne upotrebne cjeline zgrade koja služi za grijanje, hlađenje, ventilaciju, pripremu tople vode, osvjetljenje ili njihovu kombinaciju;
h) uklanjanjem objekta smatra se rušenje ili demontaža objekta ili njegovog dijela, zbrinjavanje otpadnog materijala nastalog rušenjem zatečenog materijala, opreme i drugih elemenata i dovođenje građevinske parcele ili njenog dijela u uredno stanje, a vrši se zbog fizičke dotrajalosti ili većih oštećenja nastalih kao posljedica prirodnih i ljudskim djelovanjem izazvanih nepogoda i katastrofa ili zbog izgradnje novog objekta u skladu sa sprovedbenim planom;
c) ukupna visina objekta je visina koja se mjeri od konačno zaravnatog terena na njegovom najnižem dijelu uz fasadu objekta do najviše tačke krova (sljemena);

č) fasada zgrade predstavlja skup objedinjenih elemenata zgrade koji razdvajaju unutrašnji dio zgrade od spoljašnjeg prostora i

dž) certifikat o energetskim karakteristikama zgrade (u daljem tekstu: energetski certifikat) je isprava koju izdaje organ određen ovim zakonom na osnovu izvještaja o energetskom pregledu izvršenom od ovlašćenog lica, a koji prikazuje energetske karakteristike zgrade ili njenog dijela koji čini samostalnu upotrebnu cjelinu.

Član 3

(1) Izgradnja gradova, naselja i objekata planira se dokumentima prostornog uređenja donesenim u skladu sa odredbama ovog zakona.

(2) Izgradnja gradova i naselja gradskog karaktera na gradskom građevinskom zemljištu i naselja na ostalom građevinskom zemljištu vrši se u skladu sa urbanističkim planom i sprovedbenim dokumentima prostornog uređenja ili dokumentima prostornog uređenja višeg reda do donošenja urbanističkog plana i sprovedbenih dokumenata prostornog uređenja, ako je njihovo donošenje propisano urbanističkim planom i smatra se da je u opštem interesu.

Član 4

(1) Objekat mora biti projektovan i izgrađen tako da se postigne bezbjednost objekta u cjelini, kao i u svakom njegovom dijelu posebno.

(2) Bezbjednost objekta, u smislu ovog zakona, jeste sposobnost objekta da izdrži sva predviđena djelovanja koja se javljaju u toku građenja i korišćenja, te da zadrži sve bitne tehničke karakteristike tokom predviđenog vremena trajanja, a to su:

a) mehanička otpornost materijala i stabilnost objekta i preventivne mjere zaštite od zemljotresa kojima se smanjuje seizmički rizik i obezbjeđuje aseizmičko projektovanje i građenje, da bi se spriječilo:

1) rušenje cijelog objekta ili njegovog dijela,

2) velike deformacije nedopustivog nivoa,

3) oštećenja drugih dijelova objekta, instalacija ili ugrađene opreme zbog velikih deformacija nosive konstrukcije,

4) oštećenja zbog korišćenja objekta u mjeri koja nije proporcionalna direktnom uzroku;

b) bezbjednost u slučaju požara, koja podrazumijeva da objekat treba da bude projektovan i izgrađen tako da u slučaju izbijanja požara mora biti:

1) obezbijeđena nosivost konstrukcije objekta u određenom periodu,

2) ograničeno stvaranje i širenje požara i dima u objektu,

3) ograničeno širenje požara na susjedne objekte,

4) omogućeno da korisnici objekta mogu bezbjedno napustiti objekat ili biti spaseni na drugi način,

5) vođeno računa o sigurnosti spasilačkih ekipa;

v) zaštita života i zdravlja, koja podrazumijeva da se tokom ciklusa korišćenja objekta neće ugroziti higijena, zdravlje i sigurnost korisnika objekta ili susjeda;
g) pristupačnost, kojom je obezbijeđen neometan pristup svim dijelovima objekta;
d) energetska efikasnost, odnosno ušteda energije i toplotna zaštita i

đ) zaštita od štetnog uticaja na životnu sredinu, koja podrazumijeva da objekat neće imati prevelik uticaj na kvalitet životne sredine ili klimu tokom građenja, upotrebe ili uklanjanja, te da će biti onemogućeno:

1) ispuštanje otrovnih gasova,

2) ispuštanje u prostor objekta ili izvan njega opasnih materija, isparljivih organskih sastojaka, stakleničkih gasova ili opasnih čestica,

3) emisije opasnog zračenja,

4) ispuštanje opasnih materija u pitku vodu, podzemnu vodu, površinske vode i zemlju,

5) pogrešno ispuštanje otpadnih voda, dima, pogrešno odlaganje čvrstog ili tekućeg otpada,

6) prisustvo vlage u dijelovima objekta ili na površinama u objektu.

(3) Građenjem i korišćenjem objekta ne smije se ugroziti bezbjednost drugih objekata, stabilnost okolnog zemljišta, saobraćajne površine, komunalne i druge instalacije.

(4) Tehničke karakteristike bitne za objekat i građevinske proizvode koji se ugrađuju u objekat propisuju se pravilnicima i drugim tehničkim propisima koji se donose na osnovu ovog zakona, drugih zakona i uz primjenu propisanih standarda.

(5) Pravilnike i druge tehničke propise iz stava 4. ovog člana donosi ministar nadležan za poslove prostornog uređenja i građenja (u daljem tekstu: ministar).

Član 5

(1) Svaka nova zgrada, zavisno od vrste i namjene, mora biti projektovana, izgrađena i održavana tako da tokom upotrebe ima propisane energetske karakteristike.

(2) Prilikom planiranja, projektovanja i građenja novih zgrada, kao i prilikom većih rekonstrukcija postojećih zgrada moraju se primjenjivati dugoročne mjere, kao minimalni zahtjevi koji se odnose na smanjenje korišćenja energije i prelaženje na korišćenje energije iz obnovljivih izvora, čime se stvaraju uslovi za energetski efikasno korišćenje zgrada, poboljšavanje energetskih karakteristika zgrada i smanjivanje uticaja na životnu sredinu, prema pravilima i rokovima utvrđenim ovim zakonom i propisima o energetskoj efikasnosti i zaštiti životne sredine u Republici Srpskoj (u daljem tekstu: Republika).

Član 5a

(1) Organizaciju poslova i sprovođenje postupka izdavanja lokacijskih uslova, građevinske i upotrebne dozvole vrši organ uprave nadležan za njihovo donošenje, a mogu se izdati u postupku u kojem:

a) dokaze propisane ovim zakonom pribavlja investitor i dostavlja ih organu koji vodi postupak u propisanom broju primjeraka i u određenoj formi,
b) organ uprave poslove izdavanja organizuje u jednošalterskom sistemu,
v) se organizacija poslova i tok izdavanja vrši u elektronskom postupku razmjene i obrade dokumenata i podataka, koji je prilagođen izdavanju ovih dokumenata.

(2) Jednošalterski sistem iz stava 1. tačka b) ovog člana podrazumijeva postupak u kome se kompletna procedura - od podnošenja zahtjeva do izdavanja lokacijskih uslova, građevinske i upotrebne dozvole, sprovodi posredstvom jednog šaltera.

(3) Elektronski postupak razmjene i obrade dokumenata i podataka iz stava 1. tačka v) ovog člana podrazumijeva da se kompletna procedura - od podnošenja zahtjeva i dostavljanja dokaza do izdavanja lokacijskih uslova, građevinske i upotrebne dozvole, te odlučivanja o redovnim i vanrednim pravnim lijekovima, sprovodi elektronski, putem odgovarajućeg softvera za elektronske dozvole (u daljem tekstu: softver), u postupku u kojem se dokazi, po pravilu, dostavljaju u formi elektronskog dokumenta.

(4) Izuzetno od stava 3. ovog člana, dokaze koje stranka iz tehničkih razloga ne može obezbijediti u formi elektronskog dokumenta dužna je da dostavi nadležnom organu u propisanoj materijalnoj formi, odnosno u formi originala ili ovjerene kopije, najkasnije prije izdavanja lokacijskih uslova, građevinske ili upotrebne dozvole.

(5) Zahtjev i dokaze za izdavanje lokacijskih uslova, građevinske i upotrebne dozvole, po ovlašćenju stranke, može podnijeti i fizičko ili pravno lice koje ima licencu za izradu ili reviziju tehničke dokumentacije.

Član 5b

(1) U slučaju kada je postupak izdavanja lokacijskih uslova, građevinske i upotrebne dozvole organizovan u skladu sa članom 5a. stav 1. t. b) ili v) ovog zakona, dokaze potrebne za izdavanje dozvola koje izdaju nadležni organi uprave, javna, komunalna preduzeća ili drugi nosioci javnih ovlašćenja, po službenoj dužnosti, pribavlja organ koji vodi postupak, osim ukoliko je stranka uz zahtjev priložila neki od tih dokaza ili u drugim slučajevima propisanim zakonom.

(2) U slučaju iz stava 1. ovog člana, organ uprave, javno, komunalno preduzeće ili drugi nosioci javnih ovlašćenja, najkasnije u roku od 15 dana od dana prijema zahtjeva za izdavanje dokaza, dužni su dostaviti traženi dokaz, uz davanje preciznih instrukcija za stranku za uplatu troškova; ili obavijestiti nadležni organ o razlozima nemogućnosti izdavanja tog dokaza u navedenom roku; ili obavijestiti o potrebi dopune dokumentacije.

(3) Stranka je dužna da bez odgađanja, a najkasnije u roku od osam dana od prijema obavještenja sa instrukcijama za plaćanje, putem sistema elektronskog ili putem sistema redovnog plaćanja, uplati potrebna sredstva.

(4) Ako organ uprave, javno, komunalno preduzeće ili drugi nosioci javnih ovlašćenja ne postupe u skladu sa stavom 2. ovog člana, organ koji vodi postupak zatražiće da mu se dokazi dostave bez odgađanja, a najkasnije u roku od tri dana od dana ponovnog traženja.

(5) Ukoliko u roku iz stava 4. ovog člana, organi uprave, javna, komunalna preduzeća ili drugi nosioci javnih ovlašćenja ne dostave traženi dokaz, odnosno ne obavijeste nadležni organ u skladu sa stavom 2. ovog člana, postupak se nastavlja kao da je dokaz dostavljen, odnosno kao da je o zahtjevu pozitivno odlučeno, a organ koji vodi postupak protiv odgovornog lica u organu uprave, javnom, komunalnom preduzeću ili drugom nosiocu javnih ovlašćenja, podnosi zahtjev za pokretanje prekršajnog postupka.

Član 5v

(1) Vlada Republike Srpske donosi uredbu o elektronskom postupku razmjene i obrade dokumenata i podataka prilikom izdavanja lokacijskih uslova, građevinske i upotrebne dozvole.

(2) Uredbom iz stava 1. ovog člana detaljnije se uređuje način sprovođenja elektronskog postupka razmjene i obrade dokumenata i podataka prilikom izdavanja lokacijskih uslova, obračuna visine naknade za troškove uređenja gradskog građevinskog zemljišta i rente, građevinske i upotrebne dozvole kroz softver, a naročito se preciziraju korisnici softvera, način razmjene dokumenata i podataka elektronskim putem, pribavljanje podataka po službenoj dužnosti, forma u kojoj se dostavljaju, odnosno razmjenjuju dokumenti i podaci, uključujući i tehničku dokumentaciju, način obračuna i plaćanja drugih naknada i taksa, kao i ostala pitanja od značaja za funkcionisanje elektronskog postupka razmjene i obrade ovih dokumenata i podataka.

(3) S ciljem sprovođenja elektronskog postupka razmjene i obrade dokumenata i podataka, koji će se detaljnije definisati uredbom iz stava 1. ovog člana, nadležni organi prikupljaju, obrađuju i koriste podatke, uključujući i lične podatke, vode evidencije i obezbjeđuju zaštitu podataka i evidencija, u skladu sa propisima o zaštiti ličnih i tajnih podataka te propisima o informacionoj bezbjednosti.

Član 6

Na postupke regulisane odredbama ovog zakona primjenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje opšti upravni postupak, ukoliko nije drugačije propisano odredbama ovog zakona.

Član 7

Evidencije o izdatim građevinskim i upotrebnim dozvolama vode se u postupku njihovog izdavanja, a objekti izgrađeni na osnovu ovih dozvola upisuju se u javne evidencije u skladu sa odredbama ovog zakona i drugih propisa.

Član 8

(1) Izradu dokumenata prostornog uređenja, izradu, reviziju i nostrifikaciju tehničke dokumentacije, građenje i nadzor nad građenjem objekata i vršenje energetskog pregleda zgrada mogu, pod uslovima propisanim ovim zakonom, obavljati fizička i pravna lica samo ako za to imaju odgovarajuću licencu.

(2) Licencu iz stava 1. ovog člana fizičkom licu izdaje ministar na prijedlog komisije nakon podnesenog zahtjeva, ako fizičko lice:

a) ima odgovarajuću stručnu spremu,
b) ima stručni ispit položen prema odredbama ovog zakona,
v) ima potrebno radno iskustvo i reference u toj stručnoj spremi i za vrstu poslova za koje se licenca izdaje,
g) ima dokaz o uplaćenoj naknadi propisanoj za troškove izdavanja licence i
d) ispunjava i druge posebne uslove propisane odred- bama ovog zakona i propisa donesenih na osnovu njega.

(3) Ako za svaku licencu pojedinačno ispunjava uslove propisane stavom 2. ovog člana, fizičko lice može dobiti licence za:

a) izradu dokumenata prostornog uređenja,
b) izradu dijela tehničke dokumentacije i nadzor,
v) reviziju dijela tehničke dokumentacije i nadzor,
g) građenje i nadzor nad građenjem objekata i
d) vršenje energetskog pregleda objekata.

(4) Licencu iz stava 1. ovog člana pravnom licu izdaje ministar na prijedlog komisije nakon podnesenog zahtjeva, ako je pravno lice upisano u sudski registar za tu vrstu radova, i ima:

a) odgovarajuće stručne rezultate u oblasti za koju traži licencu,
b) odgovarajuću tehničko-tehnološku opremljenost,
v) propisani broj stručnih fizičkih lica sa odgovarajućim licencama, zaposlenih kod njega sa punim radnim vremenom,
g) propisani broj kvalifikovanih radnika u stalnom radnom odnosu, kod izdavanja licence za građenje,
d) dokaz o uplati propisane naknade za troškove izdavanja licence i

đ) dokaz o ispunjenosti drugih posebnih uslova propisanih odredbama ovog zakona i propisa donesenih na osnovu njega.

(5) Fizičko lice koje je nosilac licence za poslove građenja u pravnom licu ne može biti nosilac licence za poslove iz stava 3. t. a), b) i v) ovog člana, niti fizička lica sa licencom za poslove iz navedenih tačaka stava 3. mogu biti nosioci licence za poslove građenja, ali mogu biti angažovana u tom pravnom licu za sve poslove za koje imaju licence.

(6) Licencirano fizičko lice svoje učešće u izradi dokumenata prostornog uređenja, izradi, reviziji i nostrifikaciji tehničke dokumentacije, građenju i nadzoru nad građenjem objekata ili vršenju energetskog pregleda zgrade potvrđuje potpisom i ličnim pečatom na način i pod uslovima propisanim ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu ovog zakona.

(7) Licence iz stava 1. ovog člana ministar izdaje na prijedlog komisije, koja utvrđuje ispunjenost uslova za izdavanje odgovarajuće licence propisanih odredbama ovog zakona i propisa donesenih na osnovu njega.

(8) Propisom Vlade Republike Srpske (u daljem tekstu: Vlada) određuju se visine naknada za troškove izdavanja licenci fizičkim i pravnim licima.

Član 9

(1) Stručnim ispitom, koji se polaže prema odredbama ovog zakona, provjerava se poznavanje važećih propisa Republike iz područja koje uređuje ovaj zakon, kao i drugih propisa značajnih za primjenu ovog zakona (u daljem tekstu: stručni ispit).

(2) Stručni ispit polaže se pred komisijom koju imenuje ministar.

(3) Stručni ispit može polagati lice koje:

a) ima odgovarajuću stručnu spremu,
b) je položilo pripravnički ispit i ima najmanje godinu dana radnog staža u struci, u odgovarajućem stepenu obrazovanja i
v) koje je uplatilo naknadu propisanu za troškove ispita.

(4) Pravilnik o uslovima i načinu polaganja stručnog ispita donosi ministar.

(5) Pravilnikom iz stava 4. ovog člana propisuju se:

a) oblasti za koje se ispit polaže,
b) uslovi za polaganje i način polaganja stručnog ispita,
v) program stručnog ispita,
g) sastav i način rada komisije,
d) sadržaj i formu uvjerenja o položenom stručnom ispitu i

đ) vođenje registra lica koja su položila stručne ispite i objavljivanje registra na internet stranici Ministarstva.

(6) Propisom Vlade utvrđuje se visina naknade za troškove polaganja stručnog ispita i visina naknada članovima komisija.

II - PROSTORNO PLANIRANjE

Sistem prostornog planiranja

Član 10

Prostorno planiranje je sastavni dio jedinstvenog sistema planiranja i programiranja razvoja i predstavlja obaveznu i kontinuiranu djelatnost Republike i svih jedinica lokalne samouprave, a obuhvata stalan i multidisciplinaran proces koji se vrši na osnovu izučavanja prirodnih uslova, a posebno seizmičkih, demografskih, ekonomskih, socijalnih, tehničkih i drugih uslova kojima se obezbjeđuje funkcionalna i racionalna organizacija i korišćenje raspoloživog prostora, dobara u opštoj upotrebi, prirodnih resursa, materijalnih, kulturnih i ekoloških vrijednosti, racionalno korišćenje energije, zaštita i unapređivanje životne sredine, te usaglašavanje interesa svih korisnika prostora.

1.1. Principi prostornog planiranja, prostorno i plansko uređenje

Član 11

Prostorno planiranje zasniva se na principima:

a) zaštite prostora u skladu sa principima održivog razvoja,
b) integralnog planiranja, koje objedinjuje sve značajne faktore razvoja uz sagledavanje dinamike potreba i promjena u prostoru i uz rješavanje sukoba interesa u prostoru usaglašavanjem funkcionalnih, estetskih, energetskih, ekonomskih i drugih kriterijuma u planiranju, projektovanju i građenju objekata,
v) usaglašavanja prirodnih vrijednosti sa ljudskim djelovanjem (upotrebom obnovljivih izvora energije, građenjem energetski efikasnih objekata, pravilnim izborom lokacije i uključivanjem bioklimatskih faktora, uvažavanjem klimatskih promjena, zaštitom od zemljotresa i drugih prirodnih katastrofa i tehničkih havarija i drugo),
g) zaštite životne sredine,
d) zaštite kulturnog i prirodnog nasljeđa,

đ) usaglašavanja zakonitosti proisteklih iz prethodnih faza razvoja analizom stanja izgrađenih prostora,

e) uvažavanja potreba djece i lica sa umanjenim tjelesnim sposobnostima,

ž) usaglašavanja interesa korisnika prostora i prioriteta djelovanja od interesa za Republiku i jedinice lokalne samouprave,

z) usaglašavanja privatnog i javnog interesa,
i) ravnomjernog privrednog, društvenog i kulturnog razvoja Republike uz poštovanje i razvijanje prostornih specifičnosti područja i jedinica lokalne samouprave,
j) usaglašavanja dokumenata prostornog uređenja Republike i Federacije BiH,
k) usaglašavanja prostornog uređenja Republike sa prostornim uređenjem susjednih država,
l) javnosti i slobodnog pristupa podacima i dokumentima važnim za prostorno uređenje i
lj) uspostavljanja jedinstvenog informacionog sistema o prostoru Republike u svrhu planiranja, korišćenja zemljišta i zaštite prostora Republike.

Član 12

Prostorno uređenje obuhvata:

a) istraživanje, provjeru i ocjenu mogućnosti održivog razvoja na prostoru Republike,
b) zaštitne mjere i način upravljanja prostorom,
v) izradu dokumenata prostornog uređenja i
g) sprovođenje i kontrolu sprovođenja dokumenata prostornog uređenja.

Član 13

Plansko uređenje prostora obuhvata:

a) građenje i uređenje naselja i okolnog prostora,
b) upotrebu i zaštitu prirodnih i izgrađenih resursa i
v) građenje drugih objekata u skladu sa dokumentima prostornog uređenja i drugim propisanim uslovima iz ovog zakona.

Član 14

(1) Planskom izgradnjom stvaraju se povoljni uslovi za život, rad i zdravlje čovjeka, dugoročno upravljanje prirodnim dobrima, zbog čega se u prostoru utvrđuje:

a) građevinsko zemljište,
b) poljoprivredno zemljište (kao resurs) i poljoprivredna područja (prostorne cjeline poljoprivrednih i vodoprivrednih kapaciteta),
v) šumsko zemljište i šumska područja,
g) vode (površinske vode, podzemne vode i vodna zemljišta),
d) lovna i ribolovna područja,

đ) eksploataciona polja mineralnih sirovina,

e) zone industrijske proizvodnje (prostorne cjeline proizvodnih i industrijskih kapaciteta koje osim proizvodnih i industrijskih objekata obuhvataju i instalacije za integrisanu prevenciju i kontrolu zagađivanja i postrojenja za prečišćavanje vode, rudarstvo i skladištenje),

ž) turistička, banjska, klimatska, sportsko-rekreaciona i druga slična područja,

z) područja karakteristične flore i faune,
i) zaštićena područja,
j) infrastrukturni koridori, mreže koridora i infrastrukturna čvorišta,
k) važne zone i lokacije,
l) neplodno zemljište i ostala zemljišta koja će biti izgrađena samo u posebnim okolnostima,
lj) zone prirodnog rizika (seizmična rizična područja, klizišta, plavna područja i dr.),
m) lokacije za praćenje stanja životne sredine i
n) ugrožene zone.

(2) Površine zemljišta iz stava 1. ovog člana utvrđuju se na osnovu ovog zakona, posebnih zakona i dokumenata prostornog uređenja.

1.2. Urbano područje, uže urbano područje, područje posebne namjene i naselja privremenog karaktera

Član 15

Radi usmjeravanja građenja prostornim ili urbanističkim planom utvrđuje se urbano područje, uže urbano područje i područje posebne namjene.

Član 16

(1) Urbano područje utvrđuje se za jedno ili više naselja koja predstavljaju prostorno funkcionalnu urbanu cjelinu ili prostorno i funkcionalno međusobno povezanu cjelinu, a koja na osnovu planskih pretpostavki imaju uslove za dalji razvoj.

(2) Urbano područje obuhvata izgrađene i neizgrađene površine namijenjene za stanovanje, rad i odmor, urbanu opremu i infrastrukturu, te površine za posebnu namjenu i zelene površine, kao i površine rezervisane za budući razvoj.

(3) Osim građevinskog zemljišta, urbano područje obuhvata i druga zemljišta.

Član 17

(1) Uže urbano područje utvrđuje se kada postoji potreba utvrđivanja posebnih uslova izgradnje u centrima ili intenzivno izgrađenim dijelovima urbanih područja.

(2) Uže urbano područje obuhvata dio naselja koji je intenzivno izgrađen ili je planom predviđeno da tako bude izgrađen i formira se u svrhu utvrđivanja posebnih uslova pri izdavanju građevinske dozvole.

Član 18

Područje posebne namjene utvrđuje se za:

a) nepokretna kulturno-istorijska dobra od velikog i izuzetnog značaja, kao i njihove koncentracije,
b) nacionalne parkove i druga prirodna dobra od republičkog značaja,
v) izvore i rezervoare podzemnih voda, slivove vodotoka i akumulacija, vodoprivredne i energetske sisteme, područja izvorišta voda i akumulacije za vodosnabdijevanje i uređaje za preradu vode, sa širim zonama zaštite i drugo,
g) turistička, banjska, klimatska, sportsko-rekreaciona i druga slična područja,
d) područja obimne površinske eksploatacije mineralnih sirovina,

đ) infrastrukturne koridore, mreže koridora, infrastrukturna čvorišta sa pratećim komplementarnim površinama i objektima, zonama i drugim funkcionalnim jedinicama,

e) složene objekte iz člana 2. stav 2. tačka u) ovog zakona,

ž) ugrožena područja,

z) područja i objekte od značaja za odbranu i
i) druga područja utvrđena dokumentima prostornog uređenja višeg reda.

Član 19

(1) Prilikom izgradnje kompleksnih infrastrukturnih, industrijskih i sličnih objekata, kao i u svrhu otklanjanja posljedica elementarnih nepogoda, ratnih razaranja i slično, mogu se graditi naselja privremenog karaktera koja čine objekti montažno-demontažnog tipa.

(2) Privremeno naselje u smislu stava 1. ovog člana planira se i gradi tako da po prestanku okolnosti koje su zahtijevale njegovu izgradnju bude uklonjeno, a prostor doveden u prvobitno stanje.

1.3. Površine i koridori rezervisani za budući razvoj, zaštitni infrastrukturni pojasevi i zaštitne zone

Član 20

(1) Dokumentima prostornog uređenja utvrđuju se važne zone i lokacije na kojima nije dozvoljeno građenje, dok se ne steknu uslovi za korišćenje u nekom budućem planskom periodu.

(2) Dokumentima prostornog uređenja utvrđuju se važne zone i lokacije za koje se planom propisuje trajna zaštita bez mogućnosti građenja (posebno vrijedni pejzaži, obale i druga karakteristična i vrijedna područja).

(3) Strateškim dokumentima prostornog uređenja utvrđuju se površine i koridori rezervisani za budući razvoj, na kojima nije dozvoljeno građenje do izrade odgovarajućeg sprovedbenog dokumenta prostornog uređenja.

(4) Na utvrđenim površinama iz st. 2. i 3. ovog člana može se odobriti samo građenje u svrhu održavanja i obezbjeđenja osnovnih higijenskih uslova već postojećih objekata.

(5) Namjena utvrđenih površina iz st. 2. i 3. ovog člana ne mora biti bliže određena, a mogu se odobriti sljedeće privremene namjene: zelene i rekreacione površine, igrališta, parkiranje vozila, otvorene pijace, obavljanje poljoprivredne djelatnosti i druge slične namjene.

(6) Za puteve i druge objekte linijske infrastrukture, koji u vrijeme izrade plana nisu izgrađeni, kao i za postojeće takve objekte za koje se planom određuje da budu rekonstruisani, planom se određuje dovoljan prostor (koridor) za njihovu izgradnju, odnosno rekonstrukciju.

(7) Širina koridora iz stava 6. ovog člana planira se tako da se u njemu, s obzirom na prirodna i druga ograničenja na terenu i na zahtijevane tehničke karakteristike planiranog infrastrukturnog objekta, taj objekat može projektovati i izgraditi, odnosno rekonstruisati, sa svim dijelovima i elementima.

Član 21

(1) Radi obezbjeđenja nesmetanog funkcionisanja infrastrukturnih sistema i objekata za funkciju kojoj su namijenjeni, formiraju se i uređuju zaštitni infrastrukturni pojasevi duž infrastrukturnih trasa i objekata.

(2) Zaštitni infrastrukturni pojasevi su:

a) zaštitni putni pojas,
b) zaštitni pružni pojas,
v) zaštitni aerodromski pojas,
g) zaštitni dalekovodni, odnosno cjevovodni pojas,
d) zaštitna zona ili pojas za radio-postrojenja ili veze,

đ) zaštitna zona izvorišta vode, vodotoka i vodoprivrednih objekata,

e) zaštitni pojas za bolničke i obrazovne komplekse,

ž) zaštitni pojas za ugrožene prostore (eksplozivne i lako zapaljive materije i tečnosti),

z) zaštitne zone za složene objekte iz člana 2. stav 2. tačka u) ovog zakona i
i) zaštitne zone za područja posebne namjene iz člana 18. ovog zakona.

(3) U slučaju iz člana 20. stav 6. ovog zakona propisani zaštitni infrastrukturni pojasevi i zone ne ulaze u prostor koridora, nego se postavljaju izvan koridora, obostrano uz obje njegove granice i označavaju se u dokumentima prostornog uređenja.

(4) Širina zaštitnog pojasa bliže se određuje posebnim zakonom.

(5) Na prostoru obuhvaćenom zaštitnim infrastrukturnim pojasem ne mogu se graditi novi objekti ili vršiti građevinski i drugi radovi suprotno namjeni zbog koje je uspostavljen zaštitni pojas.

Organizacija sistema prostornog planiranja i nadležnost

Član 22

(1) Za prostorno planiranje u Republici nadležni su Vlada i Narodna skupština Republike Srpske, kao i skupštine jedinica lokalne samouprave, a planiranje se vrši donošenjem dokumenata prostornog uređenja i drugih dokumenata i propisa određenih ovim zakonom.

(2) Ministarstvo i organi jedinica lokalne samouprave nadležni za obavljanje poslova prostornog uređenja, kao nosioci pripreme dokumenata prostornog uređenja, te pravna i fizička lica koja posjeduju odgovorajuću licencu za izradu tih dokumenata, zaduženi su za stručnu osnovanost dokumenata iz stava 1. ovog člana.

Član 23

Ministarstvo je nadležno za pripremu dokumenata prostornog uređenja od značaja za Republiku, kao i za njihovo sprovođenje, dok su organi jedinica lokalne samouprave koji obavljaju poslove prostornog uređenja nadležni za pripremu i sprovođenje dokumenata prostornog uređenja od značaja za jedinicu lokalne samouprave.

Član 24

(1) Za potrebe izrade dokumenata prostornog uređenja, na zahtjev Ministarstva ili jedinice lokalne samouprave, organ republičke uprave nadležan za poslove premjera i katastra zemljišta dužan je da u roku od 30 dana od dana podnesenog zahtjeva dostavi ažurne i ovjerene kopije topografskog i katastarskog plana sa podacima o posjedu i vlasništvu, digitalne zapise, katastar podzemnih instalacija, geodetske podloge i ortofoto snimke.

(2) Za potrebe izrade dokumenta prostornog uređenja, na zahtjev Ministarstva ili jedinice lokalne samouprave, pravna lica koja posjeduju podatke čija dostava je neophodna za izradu dokumenta prostornog uređenja dužna su da u roku od 30 dana od podnesenog zahtjeva dostave sve tražene podatke.

(3) Subjekti iz st. 1. i 2. ovog člana dužni su da dostave tražene podatke bez naknade troškova.

Dokumenti prostornog uređenja

3.1. Vrste dokumenata prostornog uređenja i dokumenti prostornog uređenja čije donošenje je obavezno

Član 25

(1) Dokumentima prostornog uređenja određuje se organizacija, namjena i način korišćenja i upravljanja prostorom, te kriterijumi i smjernice za uređenje i zaštitu prostora Republike.

(2) Dokumenti prostornog uređenja mogu biti strateški i sprovedbeni.

(3) Strateški dokumenti prostornog uređenja su:

a) Prostorni plan Republike Srpske,
b) Prostorni plan područja posebne namjene Republike Srpske,
v) zajednički prostorni plan za teritorije dviju ili više jedinica lokalne samouprave,
g) prostorni plan jedinice lokalne samouprave i
d) urbanistički plan.

(4) Sprovedbeni dokumenti prostornog uređenja su:

a) zoning plan,
b) zoning plan područja posebne namjene,
v) regulacioni plan,
g) urbanistički projekat i
d) plan parcelacije.

(5) Prostorni i urbanistički planovi su razvojni, strateški, dugoročni dokumenti prostornog uređenja kojima se definišu osnovni ciljevi i principi razvoja u prostoru.

(6) Strateški dokumenti prostornog uređenja donose se na planski period do 20 godina.

(7) Strateški dokument prostornog uređenja važi do isteka planskog perioda za koji je donesen, a nakon izvršene analize u okviru planskog roka iz stava 6. ovog člana od nosioca pripreme može se produžiti odlukom organa nadležnog za njegovo donošenje najviše za deset godina.

(8) Sprovedbeni dokumenti prostornog uređenja su tehničko-regulativni dokumenti prostornog uređenja na osnovu kojih se definišu uslovi za projektovanje i izvođenje objekata.

(9) Sprovedbeni dokument prostornog uređenja donosi se na planski period do deset godina, a važi do njegove izmjene ili donošenja novog, ukoliko nije u suprotnosti sa dokumentom prostornog uređenja višeg reda.

(10) Planski period za koji se donosi dokument prostornog uređenja definiše se odlukom o pristupanju izradi, odnosno izmjeni ili dopuni dokumenta prostornog uređenja.

Član 26

Dokumenti prostornog uređenja čije donošenje je obavezno za određena područja pod uslovima propisanim ovim zakonom su:

a) za područje Republike:

1) Prostorni plan Republike Srpske,

2) Prostorni plan područja posebne namjene Republike Srpske,

3) zoning plan područja posebne namjene Republike Srpske - područja posebne namjene od republičkog značaja, prema posebnim odlukama Vlade,

4) plan parcelacije - za prostore duž auto-puteva, magistralnih i regionalnih puteva ili druge objekte linijske javne infrastrukture;

b) za područje jedinice lokalne samouprave:

1) prostorni plan jedinice lokalne samouprave,

2) zoning plan područja posebne namjene jedinice lokalne samouprave,

3) urbanistički plan - za gradove i naselja gradskog karaktera,

4) zoning plan - za prostorne cjeline, potcjeline, odnosno pojedinačne zone unutar urbanog područja jedinice lokalne samouprave,

5) regulacioni plan - za pretežno izgrađena urbana područja i za područja od opšteg interesa jedinice lokalne samouprave, ako je to određeno urbanističkim planom,

6) urbanistički projekat - za područja koja se grade kao cjelina ili su već u značajnoj mjeri izgrađena, za područja gdje se pojavila potreba za formiranjem grupe objekata, odnosno arhitektonsko-urbanističkog kompleksa, za područja koja imaju poseban kulturno-istorijski značaj, za područja koja imaju poseban prirodni značaj, kao i za druga područja, ako je to određeno dokumentom višeg reda ili šireg područja i

7) plan parcelacije - za kontaktne zone gradova i centara jedinica lokalne samouprave koji se nalaze u velikoj teritorijalnoj ekspanziji i prigradska sela u transformaciji i objekte linijske komunalne infrastrukture.

3.2. Obaveze učesnika prilikom izrade dokumenata prostornog uređenja i međusobna usaglašenost dokumenata prostornog uređenja

Član 27

(1) Obaveza svih subjekata koji učestvuju u izradi dokumenata prostornog uređenja iz člana 25. ovog zakona je da:

a) vode računa o javnom interesu,
b) vode računa o opštim i posebnim ciljevima prostornog razvoja,
v) vode računa o vlasničkom statusu zemljišta i interesima vlasnika zemljišta,
g) obezbjeđuju koordinaciju sektorskih politika,
d) usaglašavaju pojedinačne interese sa javnim interesom,

đ) uključuju neophodne mjere zaštite stanovnika i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nepogoda, posebno vodeći računa o korišćenju detaljnih seizmičkih parametara i karata, mapa opasnosti i mapa rizika od poplava i drugih prirodnih katastrofa, kao i parametara klimatskih promjena za područje Republike,

e) uključuju neophodne mjere zaštite djece i lica sa umanjenim tjelesnim sposobnostima,

ž) razmatraju procjenu uticaja na životnu sredinu i

z) omogućavaju provjeru opravdanosti, usaglašenosti i sprovodljivosti planiranih prostornih rješenja.

(2) Dokumenti prostornog uređenja izrađuju se na osnovu ovog zakona i drugih zakona.

(3) Nosioci izrade dokumenata prostornog uređenja dužni su da u postupku njihove izrade primjenjuju opšta pravila urbanističke regulacije i parcelacije.

(4) Prije pristupanja izradi prijedloga dokumenta prostornog uređenja nosilac izrade dostavlja nacrt dokumenta nosiocu pripreme, koji donosi odluku o potrebi izrade strateške procjene uticaja na životnu sredinu ukoliko, prema kriterijumima propisanim posebnim propisom o zaštiti životne sredine, uz prethodno pribavljeno mišljenje organa nadležnog za zaštitu životne sredine, utvrdi da postoji mogućnost značajnih uticaja na životnu sredinu.

(5) Ministar donosi podzakonske akte kojima će se detaljnije urediti sadržaj dokumenta prostornog uređenja i opšta pravila urbanističke regulacije iz stava 3. ovog člana, a to su:

a) pravilnik o sadržaju, načinu izrade i donošenju dokumenta prostornog uređenja i
b) pravilnik o opštim pravilima urbanističke regulacije i parcelacije.

Član 28

(1) Dokument prostornog uređenja nižeg reda, odnosno užeg područja mora biti usaglašen sa dokumentom prostornog uređenja višeg reda, odnosno šireg područja, a dokumenti susjednih područja moraju da se međusobno usaglašavaju.

(2) Ako dokument nižeg reda, odnosno užeg područja nije usaglašen sa dokumentom šireg područja, primjenjuje se dokument prostornog uređenja višeg reda, odnosno šireg područja.

(3) Nosilac pripreme i nosilac izrade dokumenta prostornog uređenja obezbjeđuju usaglašenost dokumenta u postupku njegove izrade.

3.3. Prostorni plan Republike Srpske i Prostorni plan područja posebne namjene Republike Srpske

Član 29

(1) Prostorni plan Republike Srpske određuje dugoročne ciljeve i mjere prostornog razvoja Republike u skladu sa planiranim ukupnim ekonomskim, socijalnim i kulturno-istorijskim razvojem, sektorskim strategijama i drugim razvojnim dokumentima, a na osnovu razvojnog značaja i prioriteta određenog u postupku usaglašavanja ciljeva i relativizacije sukoba interesa u razvoju prostora.

(2) Prostorni plan Republike Srpske utvrđuje:

a) osnovne principe planskog uređenja prostora,
b) opštu koncepciju razvoja i prioritete razvoja u kategorijama prostora i vremena,
v) ciljeve prostornog razvoja po sektorima, grupama sektora i prioritetima,
g) organizaciju prostora: regionalne cjeline, prostorne cjeline, zaštitu, korišćenje, upravljanje i namjenu zemljišta, a posebno osnovnu namjenu zemljišta pojedinih područja Republike,
d) područja koncentracije privrednih djelatnosti,

đ) povezivanje urbanih i ruralnih područja,

e) sistem naselja i centara,

ž) jačanje funkcije naselja u nerazvijenim područjima,

z) objekte i koridore magistralne i druge infrastrukture, a koji su od republičkog značaja (vodoprivredu, saobraćajne veze unutar BiH i sa drugim zemljama, energiju, telekomunikacije),
i) objekte društvene infrastrukture od republičkog značaja (zdravstvo, obrazovanje, kultura, sport i drugo),
j) stanovništvo,
k) prirodne faktore razvoja (upravljanje, korišćenje, zaštitu resursa),
l) izgrađenost prostora i posebna područja i objekte, lj) stanovanje, privredu, neprivredu,
m) zaštićene prostore i mjere zaštite životne sredine,
n) mjere za obnovu i sanaciju devastiranog prostora koji obuhvata teritoriju dviju ili više jedinica lokalne samouprave,
nj) mjere zaštite graditeljskog i prirodnog nasljeđa,
o) mjere zaštite stanovnika i materijalnih dobara od elementarnih i drugih nepogoda i
p) obaveze prilikom izrade dokumenata prostornog uređenja nižeg reda i užih područja i drugo.

(3) Smjernicama za sprovođenje plana određuje se institucionalni i kadrovski okvir za praćenje sprovođenja plana, dalje planiranje prostora i naselja, obaveze jedinica lokalne samouprave, upravljanje procesom urbanizacije, upravljanje zemljištima, drugim resursima, formiranje informacionog sistema za potrebe planiranja prostora, sinhronizaciju razvoja i izgradnje prostora sa tekućim kratkoročnim i srednjoročnim investicionim politikama, domaćim i inostranim, zakonodavne inicijative i drugo.

(4) Grafički dio plana čine sve karte planiranog rješenja propisane pravilnikom iz člana 27. stav 5. tačka a) ovog zakona.

(5) Karte stanja čine sastavni dio dokumentacionog osnova plana.

Član 30

(1) Prostorni plan područja posebne namjene Republike Srpske donosi se obavezno za nacionalne parkove i druga područja ako je to određeno dokumentom višeg reda ili šireg područja.

(2) Prostornim planom područja posebne namjene Republike Srpske utvrđuju se prioritetni ciljevi u kategorijama prostora i vremena, a na osnovu izvršenog usaglašavanja precizno identifikovanih sukobljenih i potencijalno sukobljenih ciljeva.

(3) Prostornim planom područja posebne namjene Republike Srpske utvrđuju se:

a) zaštitni pojasevi i zone, kao i zone uticaja područja,
b) posebna područja i objekti, važne zone i lokacije, zone prirodnog rizika, lokacije za praćenje stanja životne sredine, zaštićeni objekti,
v) opšta koncepcija razvoja prostora, organizacija prostora (sistem naselja i centara, zone, sistem neophodnih infrastruktura, prirodne uslove sa mjerama za zaštitu, očuvanje i aktiviranje prirodnih resursa),
g) mjere za zaštitu prirodnih i antropogeno vrijednih prostora i
d) mjere za unapređivanje i zaštitu životne sredine i drugo.

(4) Prostornim planom područja posebne namjene Republike Srpske obezbjeđuje se održiva ekonomija autohtonog stanovništva.

(5) U zonama, odnosno lokacijama na kojima se ne očekuje brzi razvoj uspostavlja se režim privremenog korišćenja zemljišta, a što podrazumijeva građenje objekata privremenog karaktera (vikendice, vikend naselja, trgovine, gostionice i drugo), bez mogućnosti parcelacije zemljišta unutar zone.

(6) Ako su Prostornim planom područja posebne namjene Republike Srpske određene zone građenja na kojima se planira brza realizacija planiranih rješenja, te zone se razrađuju na nivou sprovedbenog dokumenta prostornog uređenja sa elementima neophodnim za izdavanje lokacijskih uslova.

(7) Smjernicama za sprovođenje plana određuje se:

a) institucionalni i kadrovski okvir za praćenje sprovođenja plana,
b) potreba za planovima nižeg reda za uređenje naselja, zona, lokacija i drugo,
v) teritorijalni i funkcionalni prioriteti, obaveze lica koja upravljaju nacionalnim parkom i obaveze jedinica lokalne samouprave,
g) upravljanje zemljištima, drugim resursima i izgradnjom i
d) sinhronizacija razvoja i izgradnje (Republika - jedinice lokalne samouprave - investitori - druga lica) i drugo.

(8) Grafički dio plana čine sve karte planiranog rješenja propisane pravilnikom iz člana 27. stav 5. tačka a) ovog zakona.

(9) Karte stanja čine sastavni dio dokumentacionog osnova plana.

3.4. Prostorni plan jedinice lokalne samouprave, Zajednički prostorni plan za dvije ili više jedinica lokalne samouprave i Urbanistički plan

Član 31

(1) Prostorni plan jedinice lokalne samouprave preuzima i detaljnije razrađuje planska opredjeljenja iz Prostornog plana Republike Srpske uz uvažavanje prirodnih i kulturno-istorijskih vrijednosti područja jedinice lokalne samouprave.

(2) Prostornim planom iz stava 1. ovog člana utvrđuju se:

a) osnovna planirana namjena površina,
b) mreža naselja i centara (urbanog i ruralnog karaktera) i njihovo povezivanje,
v) kriterijumi za širenje urbanih dijelova,
g) namjene vanurbanih područja,
d) zone komunalne infras

Posted by in BiH-Stvarno pravo on March 29 2024 at 09:19 AM · Public cloud_download 0 remove_red_eye 32

This document has been released into the public domain.

thumb_up 0

thumb_down 0

0 people liked this

Comments (0)

Search Content

Document tags

Feature Document

Popular Document

Top Like Document

Zakon o uređenju prostora i građenju RSrpska 2013 2019